Tật khúc xạ là gì?
Tật khúc xạ là tình trạng mắt không thể hội tụ được hình ảnh và kích thước của vật xung quanh một cách sắc nét trên võng mạc, khiến nhìn mờ.
Các loại tật khúc xạ
Tật khúc xạ có 4 dạng: cận thị, viễn thị, loạn thị, lão thị.
- Cận thị: mắt cận thị chỉ nhìn rõ được vật ở gần nhưng khi nhìn vật ở xa lại không rõ. Người bị cận thị thường là học sinh, sinh viên, nhân viên văn phòng, người tiếp xúc nhiều với các thiết bị điện tử.
- Viễn thị: người mắc tật khúc xạ này khi nhìn xa rõ nhưng nhìn gần lại không rõ, chủ yếu do bẩm sinh như giác mạc dẹt hay người mắc bệnh sẹo giác mạc.
- Loạn thị: mắt không ở trạng thái có kích thước tròn đều, chỉ nhìn thấy sự vật rõ được một phần, còn lại xung quanh trông mờ và lượn sóng. Tật loạn thị thường do bẩm sinh, dễ đi chung với cận thị và viễn thị.
- Lão thị: là tình trạng mắt bị lão hóa do tuổi tác nên khó nhìn được vật ở gần nhưng nhìn được vật ở xa. Về bản chất, lão thị khá giống viễn thị, chỉ khác nguyên nhân.
Nguyên nhân bị tật khúc xạ
Hầu hết nguyên nhân loạn thị thường không được biết rõ; tuy nhiên có thể do các yếu tố sau:
Xảy ra sau chấn thương mắt, mắc bệnh về mắt hoặc phẫu thuật.
Yếu tố di truyền và môi trường học tập, sinh học không hợp lý như: ngồi sai tư thế, đọc sách báo trong điều kiện thiếu ánh sáng, lạm dụng các thiết bị điện tử,…
Các triệu chứng tật khúc xạ ở mắt
Không nhìn rõ các vật ở xa, vật ở gần hoặc cả hai.
Nhiều trẻ học hành không hiệu quả do không phát hiện ra bị tật khúc xạ. Người mắc tật khúc xạ thường nheo mắt để điều tiết mắt mới nhìn được vật xung quanh hoặc mỏi mắt, chảy nước mắt khi nhìn vật cho rõ.
Một số người nhức đầu do trương lực cơ mi bù trừ quá mức hoặc nheo mắt và cau mày kéo dài.
Chẩn đoán tật khúc xạ
Để phát hiện tật khúc xạ, người bệnh sẽ được kiểm tra thị lực, đo khúc xạ, khám mắt mắt toàn diệ, thường thì 1-2 năm/lần.
Điều trị tật khúc xạ
- Đeo kính mắt: người có tật khúc xạ đeo kính gọng hoặc kính tiếp xúc để có thể nhìn rõ và dễ chịu, tuy nhiên có nhiều loại kính khác nhau và cũng không quá rẻ, dễ gãy. Hãy kiểm tra độ kính 6 tháng/lần.
- Mang kính áp tròng (còn gọi là mang kính tiếp xúc): nhỏ gọn, người bị tật khúc xạ mang kính áp tròng thì tiện lợi trong sinh hoạt, người khác khó nhận biết đang bị tật khúc xạ. Tuy nhiên, bất tiện tháo lắp, ngâm rửa hàng ngày, có thể dị ứng, trầy xước giác mạc, nhiễm trùng.
- Phẫu thuật bằng Lasik: sử dụng tia laser để khắc phục các vấn đề về thị lực do tật khúc xạ gây ra. Đây là phương pháp phổ biến với hơn 40 triệu ca phẫu thuật được thực hiện mỗi năm trên thế giới. Trước khi quyết định phẫu thuật Lasik, bác sĩ sẽ thực hiện một số kiểm tra, đánh giá để quyết định việc thực hiện ca phẫu thuật như: đo bề mặt và độ dày giác mạc, kiểm tra tình trạng khô mắt, đo tật khúc xạ, kiểm tra xem thị lực gần đây có thay đổi không.
Bên cạnh phẫu thuật mắt bằng Lasik, hiện y học còn dùng phương pháp PRK (phẫu thuật cắt bỏ giác mạc bằng ánh sáng) để điều trị cận thị, viễn thị và loạn thị nhưng tùy từng đối tượng mới sử dụng được.
Phòng ngừa và phát hiện sớm tật khúc xạ
Khám mắt định kỳ 6 tháng/lần, nhất là khi bạn đã mắc tật khúc xạ để tránh biến chứng nguy hiểm.
Học tập, làm việc đủ ánh sáng, điều chỉnh khoảng cách tầm nhìn 50-60cm khi đọc sách hoặc sử dụng thiết bị điện tử.
Có thể áp dụng quy tắc 20-20-20, cụ thể, sau 20 phút làm việc với các thiết bị điện tử, đọc sách thì bạn nên cho mắt nghỉ 20 giây và nhìn ra xa 20 feet (xấp xỉ 6m).
Ngồi học, làm việc đúng tư thế, kiểm soát thời gian trẻ sử dụng thiết bị thông minh.
Đi khám ngay khi có các biểu hiện nghi ngờ như: mờ mắt, dụi mắt, nheo mắt, nghiêng đầu, cúi sát tập vở,… để kịp thời phát hiện và điều chỉnh tật khúc xạ.
Ăn uống đủ chất dinh dưỡng, đa dạng các loại thực phẩm giàu vitamin A như gấc, cà rốt, sữa và các sản phẩm từ sữa để tốt cho mắt.